VERA JANACOPOULOS
Cantilene
Ambrosia, wat vloeit mij aan?
uw schedelveld is koeler maan
en alle appels blozen
de klankgazelle die ik vond
hoe zoete zoele kindermond
van zeeschuim en van rozen
o muze in het morgenlicht
o minnares en slank gedicht
er is een god verscholen
violen vlagen op het mos
elysium, de vlinders los
en duizendjarig dolen
-----------------------------
uit : Tuin van Eros (1932)
De Braziliaanse sopraan Vera Janacopoulos bracht Engelman op 15 februari 1926 in extase. Hij uitte zijn bewondering in zijn recensie van het optreden in het Utrechts dagblad Het Centrum en in het tijdschrift De Gemeenschap.
De fabelachtige stem en de ongeëvenaarde muzikaliteit inspireerden hem ook tot een gedicht dat als titel de naam van de bewonderde zangeres voert.
Het werd voor het eerst gepubliceerd in de bundel Sine Nomine (Utrecht 1930), gevolgd door een herdruk in de bundel Tuin van Eros (Amsterdam 1932).
Onmiddellijk na verschijnen bracht het felle reacties teweeg.
De dichter Anthonie Donker beschouwde dit als het ‘einde der poëzie', de taal is leeg (...) het is een onvruchtbare navolging der muziek’.
Voorstanders kwamen woorden te kort om de muzikaliteit van het gedicht te beschrijven.
Victor van Vriesland noemde het ‘een wiegend, bedwelmend toverformulier, zo vlinderlicht en beminnelijk dat alle kritische overwegingen er het zwijgen toe doen’.
Volgens Simon Vestdijk is dit vers ‘een van de toppen van klankraffinement waartoe de Nederlandse poëzie in staat is gebleken, alles klinkt zo zoetvloeiend, zo sierlijk, zo ijl en dromerig, dat wij werkelijk muziek, ‘echte’ muziek menen te horen’.
De voorstanders hebben van de literatuurgeschiedenis gelijk gekregen.
Dankzij de literatuurlessen op de middelbare scholen is Engelmans creatie voor velen hét voorbeeld geworden van een muzisch gedicht.
Inzender: M.T., 23 augustus 2002
Geplaatst in de categorie: liefde
Het gedicht sloeg mij te pletter
Ik werd fan van engelman
En bestelde in Leuven bij Querido
Ziin gedichten
Voor altijd
Fan van jan