Alle inzendingen van Gerrit Komrij

Daar stond een muur die ik heb aangeraakt. De muur werd afgebroken. Van het puin werd verderop een fundament gemaakt. Ik plantte een fruitboom in mijn oude tuin. Die werd geasfalteerd. Vijf meter diep Houdt zich een wortelstronk nog grommend koest. Vijf eeuwen lang desnoods. De Spaanse griep Landt ooit op Mars omdat ik heb gehoest. Er was…

Zomaar wat woorden bij een open vuur. Ze haken niet naar eeuwigheid noch malen Ze om iets hoogs en schimmigs als cultuur. Men doodt de tijd met oeroude verhalen. Niet kunst schept vorm, de vormen scheppen kunst. Men luistert hoffelijk hoe zich uit wind, Gebaar en ritme -woorden zijn een gunst- Opnieuw het al zo vaak gehoorde ontspint. Niets…

Bewaar me voor de helderheid der dingen, Het schone hemd, de reidans en de zon. Geef mij het spiegelbeeld, herinneringen, De vale schutskleur van het kameleon. Ik ben er niet. Geen bloedbaan ruist in mij. Ik leef in schaduwen, ben nameloos. Laat me verdorren in het wintertij, Ver van de zomers met hun hels gehoos. Ik kan de lichte stormen…

Vanmiddag gaf je je kat een kopje en likte haar Staart schoon, toen ze plotseling naar je opkeek Zoals je daar op je knieën zat, en merkbaar Aangedaan zei ze: 'Jongen, wat zie je bleek.' Ze merkte niet meer hoe je naar haar terugkeek. Ze kneep haar ogen toe en legde haar kop Plat over haar voorpoten heen. Even…

Nu ken ik alle kaden, alle stegen, En de Palazzo's. En ik voel me warm. Ik liet mijn hart hier achter, allerwegen. (En op de Academie-brug mijn arm, Mijn nier op de Rialto. En mijn lever, Die liet ik achter op het Arsenaal.) O, deze stad is boven spot verheven... Maar zelf een rarekiek en toverzaal. Hier kan men zeer voornaam de pijp…

Wreed schrijdt de eenhoorn in zijn glazen huis Op de flamingo af, die sneeuwwit rilt. De vogel weet: er is hier iets niet pluis. Dan steekt de eenhoorn toe. Er klinkt een gil. Wel gaat door heel de koepel het gesuis Van bloed dat lekt en ritselt uit de zij Van de flamingo, die nu grauw als gruis Is, sterft met zacht, ontwapenend geschrei.…

Hij ziet de toekomst voor zich als mals gras. Hoor hem zijn kaken roeren. Hij heeft trek. Omzien geeft voor een zakenman geen pas. Maar morgen is er altijd tijdgebrek. Agenda's heeft hij en zijn aktetas Zit vol prognoses, tot de jongste dag, Van opwinding beslaat zijn brillenglas Als hij naar nog een gaatje zoeken mag. Hij graast de toekomst…

't Is wonderlijk om als een omnivoor De woorden op te kunnen vissen uit Een zelden aangesproken reservoir van taal, een zwarte bron die zich ontsluit Zodra je in haar mijnengang afdaalt. Daar sluimert alles wat je moeder zei, Daar zijn de woorden uit je jeugd verdwaald, Daar is de taal nog nieuw en vogelvrij. Wat wordt omhooggehaald gaat…

Mijn doodsvijanden heten stof en pluis. Ik ben de gesel van de spinnenwebben. Zie hoe ik keer en ruim en poets en kuis - De oude spinsels zullen mij niet hebben. In een aan kant gemaakt en helder huis Kan het bestaan altijd opnieuw beginnen. Mijn broodheer noemt mij - hij is nooit abuis - 'De Mondriaan van haard en tafellinnen.' Ik had…

Dood is mijn vriend. Nog altijd schijnt de maan Naar binnen, uit zijn asbak kringelt rook, er ligt een boek, de radio staat aan. De rozen die hij kocht zijn nog bedauwd. Een scheermesje, een spiegel en wat coke Staan op tafel klaar voor zo meteen. De kachel doet haar best, maar hij blijft koud. Alles is nog precies zo om hem heen - Maar…

De klinker en de medeklinker zijn De weke onderbuik en het korset. Dichter is hij die, schijnbaar zonder pijn, Het vormeloze in de steigers zet. Zijn woorden, corpulent of slank van lijn, Verenigen zich vloeiend tot couplet. De moeiteloosheid, niet het rookgordijn, Is zijn geheim. Met taal gaat hij naar bed. De taal, van A tot Z, is…

De klinker en de medeklinker zijn De weke onderbuik en het korset Dichter is hij die, schijnbaar zonder pijn, Het vormeloze in de steigers zet. Zijn woorden, corpulent of slank van lijn, Verenigen zich vloeiend tot couplet. De moeiteloosheid, niet het rookgordijn, Is zijn geheim. Met taal gaat hij naar bed. De taal, van A tot Z, is zijn…

Onder mijn voeten krimpen honderd jaar: Niets dan een halte in een wandeling Van pool naar pool, via de evenaar, En weer terug, een eendere handeling. Ik kijk opzij, ik zie mijn trouwe hond. Er zit geen wollen vacht meer om zijn romp en Een beslagen tong hangt uit zijn mond. Zijn oog is dof. Maar hij is niet gekrompen. Hij kan niet krimpen…

Daar wordt een dode nooit meteen begraven, Geen stof geveegd. Geen asfalteermachine Dicht gaten in de straat. Daar zijn geen brave Aartstegenstanders van het onvoorziene, Geen bedden, rij aan rij, als serpentine, Waarin ze zieken aan het oog onttrekken. Elk huis vervalt er doodkalm tot ruïne. Elk mens kan er vrijuit op straat verrekken.…

Er was onder mijn hersenpan Geen schuld die me bezwaarde - Ik kende niet de fado van De laatste mens op aarde - Ik was een doodgelukkig kind - Er waren kinderen als ik - Ik waaide mee op elke wind En had dezelfde schrik. In dromen martelde ik verwoed, Maar had van niets berouw - Nu ben ik menselijk en goed En heb het Spaans benauwd…

Ik ben nog jong. Een ijsbaan is het leven. De benen zweven en de zinnen zweven. Vioolmuziek klinkt uit een megafoon. De sneeuw maakt van de wereld een stilleven. Ik tintel en ik draag een koningskroon. Door eigen krachten word ik aangedreven En vrienden zeilen schaterend voorbij. Het is in hartje winter volop mei. We schaatsen op een vloer…

Waar medemensen zwart zien zie ik wit. Ik wens het tegendeel van wat zij wensen. Verdomd als ik niet tot de duivel bid Wanneer god weer in trek is bij de mensen. Daar is toch echt niet veel bijzonders aan. Dat is gewoon een snuifje rebellie Dat geen oppassend heerschap zou misstaan. Ik lach als ik mijn medemensen zie. Maar wat als heel de…

De Karlsbrücke. Een decembermorgen. Een klok. Het is op slag van tienen. Ik voel zijn jas van gaberdine, Zijn dunne lijf daarin verborgen. Ik denk aan sinaasappelbomen. Zijn bed vannacht rook naar seringen. Hij rilt. Hoort hij de krekels zingen? We zien de zwarte Moldau stromen. Ik weet maar weinig van zijn dromen. Zal straks zo tegen vieren…

Er was veel rommel op de brug te zien. Ik zag onder de brug. Naar alle zijden leek zich vuile troep daar te verspreiden. De lucht was zurig. Een minuut of tien dat ik daar stond, in 't gas, mijn kleren stonken, mijn neus toonde verwantschap met wit krijt laat mij daar midden in de smerigheid een knal vernemen dat mijn oren klonken. Asjemenou…

Vooral pygmeeën ambiëren zeer De grote aandacht trekkende gebaren. Luidruchtig gaan ze, denken ze, tekeer: Maar uit hun mond komt ijl geruis gevaren. Ze zien zichzelf graag midden op de markt En slijten daar verschrompelde problemen (Met moeite hier en daar bijeengeharkt) Voor nieuwe passies. Roest voor diademen. Al 't minder kleine is…

Europa is een woord, als alle woorden Verjaagd, vernederd. Aan de horizon Dwarrelen nog wat vage slotaccoorden. Geen die ze hoort. Van niets meer ziel of bron. Arm troetelkind, te vaak, te schril geprezen Met slechte adem, achterna gezeten Door charlatans, bemind met bullepezen. Alleen nog kermisvolk wist hoe je heette. In het lawaai verdween…

Ik woonde in een speelgoedstolp van glas. Zo'n bol waarin het sneeuwen gaat in dikke En trage vlokken, als een kind hem pas Heeft omgedraaid. Dat was me even schrikken. Het gras stak stil en hoog boven mij uit. De lucht was blauw geverfd. Ik zag het tikken Van iemands vinger, zonder één geluid. Er waren sterretjes als speldenprikken. Toen…

Hij is bewusteloos. Vrouw Niets ontwaakt. Het niets versmelt zich met de sprookjesprins En wordt ook door begeerte aangeraakt. Nu, niet verliefd, maar toch wel enigszins. Het niets komt uit de slaap en de begeerte Uit niets. Verschrikkelijk zijn deze drie. De zon is dof, de wereld omgekeerd, Er zit een haarscheur in de harmonie. De jeugd…

Dan zie je dichters wijze dingen schrijven Over de dood, de Ander en meer kwalen, Over de liefde en dat soort spookverhalen - Maar niets daarvan komt bij jou bovendrijven. Misschien is daar die schim van onderlijven Of trekt een lichte geur van slijm voorbij - Maar daar lijkt het dan toch wel bij te blijven. Er komt geen geest uit al die…

De eerste regel is om te beginnen. De tweede is de elfde van beneden, De derde is om wat terrein te winnen. De vierde moet weer rijmen op de tweede. De vijfde draait u plotseling een loer. De zesde heeft het twaalftal gehalveerd. De zevende schijnt zwaar geouwehoer, De achtste bloedserieus. Of omgekeerd. De negende vertelt nog eens hetzelfde…

Het huis waarin ik zo lang heb gewoond Woont ook in mij. De fiere gevel die Zich aan de straatkant scherp aftekent troont Daarboven met dezelfde acribie. Daarboven in mijn hoofd. De lange gangen Vol schemering en half-gedoofde stappen Doorsnijden hersenen en huis, behangen Met kille doeken en met lampenkappen. Het zolderraam dat oorverdovend…

Hij heeft nog nooit gedanst. Hij kent zijn doel. Nog nooit is op zijn vale klerkensmoel Zomaar een lach verschenen, maar die nacht, Nadat de gek de nar had omgebracht, Kroop hij zijn bed uit, glimmend van de pret, En maakte onbespied een pirouette. Dank, dank, riep hij, het monster is geveld. Hij oefende het woord 'geschokt' voor morgen En…

Ik lig hier als een hoer tentoon. Je kunt Me aaien, in me kruipen en bespringen, Me tot een bal opblazen, tot een punt Verkleinen, me bewenen of bezingen: Ik ben je materiaal. Besnuffel me. Loer in mijn keel, mijn hart, mijn reet, mijn maag. Vervloek me duizend maal of knuffel me. Ik vind het best. Ik heb je lief vandaag. Proef van mijn…

We wandelden des avonds door de tuinen Van het crematorium; achter heg en hazelaar Stond laag de vroege maan; ik at wat kruimels Van mijn vest en jij genoot van een sigaar. Je dacht wellicht aan zeer bezwete negers Op hete plantages in de weer. Ook aan Je gezicht meende ik zoiets af te lezen. Ikzelf keek door de heg naar de maan. We spraken…

Heel argeloos begin je een gedicht. Een aantal letters, aangenaam van vorm. Het gaat vanzelf. Er slibben regels dicht. Ze zwijgen nog. Ze wachten op de storm. Uit dode krullen, schreven, lijnen, halen Ontstaan - geen mens die weet waaraan het ligt - Schermutselingen tussen de vocalen. De consonanten brommen mee, ontsticht. Pas dan ontpopt…