Alle inzendingen van Hendrik Marsman

De schemering valt. een grote, rode maan stijgt langzaam uit de golven aan de oosterrand der nauwlijks ademende avondzee. de dromen komen met de golven mee en mijmerend gewordt mij, ongezocht, waarvoor ik jaren in vertwijfeling vocht, denkende dat het geluk omstréden moest zijn en dat het leven zonder smeken niet schenkt. o, heerlijk is nu…

Ik dacht dat ik geboren was voor verdriet -- en nu ben ik opeens een lied aan 't worden, fluisterend door het ijle morgenriet nu smelt ik weg, en voel mij openstromen naar alle verten van de horizon, en ik weet niet meer waar mijn loop begon. de schaduwen van blinkend witte wolken bespelen mij en overzeilen mij; en scholen zilvren vissen…

De avonden donkeren al. dit is het regenende jaargetijde waarin wij haar eenmaal ten grave droegen; ook toen sloegen de bladeren en de regen over de paden en de zwarte wegen en het woei duister in de donkre groeve. alleen was het toen vroeger herfst en droever. ----------------------------------------------------------------------- uit:…

Slaap met het donker, vrouw slaap met de nacht ons diepst omarmen heeft de droom omgebracht donker en zonder erbarmen zijn bloed en geslacht slaap met het donker, vrouw slaap met de nacht. -------------------------------------------------------- uit: Verzameld werk (1899-1940) Deel 1: Poëzie. Amsterdam/Bilthoven, 1938.…

...toen hij verscheen scheurde de hemel in een wilde glans en één uur lang is het hier brandend licht en warm geweest. Niemand was zozeer mens, zo schaamteloos en zonder voorbehoud heerser en prooi; geen onzer heeft in heerlijkheid en pijn zichzelf zo reddeloos vergooid aan pracht en laagheid, niemand heeft ooit een kostbaar leven zo blindelings…

Toledo 1934 Tussen de kloosterzaal en de kathedraal was een dubbel getralied hek en achter dat hek zat die non. zij had haast geen tand meer in haar mond, haar huid was geel, haar blik ongezond, zij was niet wijs en niet gek. en het leek of zij geen spaans verstond, want op iedere vraag kwam hetzelfde verhaal half huilend haast door dat hek…

Ik zat op school en kreeg weer te horen Dat de toren van Babel als een ton in duigen had moeten vallen omdat de menselijke ziel van de ene hoogmoed in de andere viel ‘en hoogmoed komt voor de val—’; zij had haar grenzen niet willen bewaren, zij had niet kunnen verkroppen dat de toppen des heuvels onbereikbaar waren, zij had Gods…

De avond daalt; er valt een vage schemer. ik zoek de vrede die de dag mij nam; en onweerstaanbaar brengen mij mijn schreden naar 't stille kerkhof waar ik na uw sterven berooid en eenzaam iedre avond kwam. waarom? ik weet te goed dat ik u niet kan wekken en dat gij daar zijt en ik hier en dat dit graf ons scheidt; dat ik aan deze steen niets…

Hij schreed en ruimte was hem soepel kleed aan 't koele lijf. de gladde luchten spatten uit elkander en rode sterren walmden àl hun wonder in wankelende nacht. hij schreed en ruimte brak aan zijn metalen tred en lucht verkromp voor zijn doorzengde zucht. leven was enkle vlokken violette geur. hij at en aarde trok haar gillende spiralen…

Smarten tasten zijn gang. het vlak is blind en ogen branden dieper dan het doel o, grenzen, horizonten en vervloeien. terzijde zal de wereld branden: een scheve bloem in wapperende mond der ruimte maar toen de luiken gleden voor zijn ogen, draaide de wereld zich een kwartslag om.…

Hij was van vuur. een golf, een vlam, een stromend stuk natuur, blinkend als water in de zomerdag. nooit, sinds ik hem zag, zag ik nog een man wiens wezen zo bezielend overkwam tot in zijn blik, zijn praten en zijn gang. een rechte beuk, ook toen zijn einde kwam. de bliksem sloeg en van de bergen dreunde het naar zee, met echo's naar de…

In de weiden grazen de vreedzame dieren; de reigers zeilen over blinkende meren, de roerdompen staan bij een donkere plas; en in de uiterwaarden galopperen de paarden met golvende staarten over golvend gras. ----------------------------------------- uit 'Verzamelde gedichten'…

In deze kleine kamer vind ik soms nog vrede. al wat daarbuiten ligt heeft voor mij afgedaan; wat rest mij nog, dan ‘Krieg und Frieden’ lezend, tot mijn verwoeste dromen in te gaan?…

De zon en de zee springen bliksemend open: waaiers van vuur en zij; langs blauwe bergen van de morgen scheert de wind als een antilope voorbij. zwervende tussen fonteinen van licht en langs de stralende pleinen van 't water voer ik een blonde vrouw aan mijn zij, die zorgloos zingt langs het eeuwige water een held're, verruk'lijk-meeslepende…

Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan de einder staan; en in de geweldige ruimte verzonken de boerderijen verspreid door het land, boomgroepen, dorpen, geknotte torens, kerken en olmen in een groots verband. De lucht hangt er laag en de zon…

Zee, storm en duister en eeuwigheden breken in de nacht; mij worde dracht van firmamenten zeer verzacht. ik kan der vuren huiverende wacht niet langer hoeden ik ben gans ontkracht geef mij uw schemering geef mij uw grijze wind ------------------------------- uit: Verzamelde Gedichten.…

Van hare handen die zijn hoofd namen en het wegborgen binnen haar schoot is toen het kale glanzende strelen begonnen als een ijl sneeuwen over een groot, somber land. en toen hij de ogen sloot over een leven, tot de dood toe vermoeid, was wat het donkere bloed had misdreven in een blind brandend wenen vergeven en uitgeroeid; en behoed door…

De dag overweldigt de wijd-open ramen met het morgenlichten der zee; berglanden, vloten, eilanden zonder namen, de kersentuinen van Jokohama stromen en sneeuwen voorbij ... ik voel mij gesterkt en tot reizen gereed; vermoeidheid en slaap zijn verwaaid als mist in de wind ... — waar gaat gij heen ? — naar het land dat mijn hart heeft bemind…

O, vrouw, bloeit schaduw waaierbloem en firmament, dat sterren schrijden in de gang mijns bloeds en nacht de weerklank van de roep der handen en uit de zoom van mijne donkerheden, onder de hemelbruggen mijner armen, het maanzeil tastend over dansend stroomlijf o, het zal stranden aan gifspelonk der ogen, vrouw…

Soms was zij heel de dag met zichzelve alleen. langzaam boog zij zich dan af naar de wand en zij verdween in onzichtbare verten; hij bleef alleen achter, wachtende of zij wel keren zou uit dat land. later keerde zij dan, maar zij was zo doordrenkt door vijandige geuren en vreemde, geheimzinnige glansen, dat hij zich door haar kussen verraden…

Volk, ik ga zinken als mijn lied niet klinkt; ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt; verzwelg mij, smeek ik - maar zij drinken niet; wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet.…

Tracht, na uw vijftigste jaar, langzaam te leren, dat het goed is als de bladeren vallen; zeg tot u-zelf: 'ik wil pas vallen onder de winterstorm'. - mij kan soms nu het verlangen al overvallen naar onze latere jaren, als ik niet meer gekooid in dit zwerfziek verlangen wonen zal in het huis aan de brede rivier. hoe goed zal het zijn de…

De hemel groots en grauw. daaronder het geweldig laagland met de plassen; bomen en molens, kerktorens en kassen, verkaveld door de sloten, zilvergrauw. dit is mijn land, mijn volk; dit is de ruimte waarin ik wil klinken. laat mij één avond in de plassen blinken, daarna mag ik verdampen als een wolk.…

De avond daalt; een zinkend schip. de kiel slaat op een blinde klip. - o, hartstocht van dit kil vergaan, in koele nacht, in koele maan. "en gij, die eens dit leven prees met sterke stem en harde keel, is dan het glanzen van uw woord bestorven en voorgoed teloor?" - ik heb geleerd dat in de dood de ziel zal stijgen levensgroot…

Ik ga op weg en laat mijn huis verdonkren in het avondrood - o, ga niet weg, de nacht is groot. Ik kan niet blijven lieveling, de dood ontbood mij tot zijn kring; vergeef mij dat ik achterlaat wat ik zozeer heb liefgehad: mijn huis, mijn stad, mijn kleine straat en u mijn eigen hart, ik hoor een lied een grote stem. -…

De verte lokt. de zee en 't bronzen duin die golfden om mijn jeugd versmalden langzaam tot de kleine tuin waarin mijn moeder nu begraven ligt. dit was haar raam, dit is de stille brink waarlangs zij schreed in 't vroege schemeruur. alles wat aan het leven vreugde gaf en vuur, zij heeft het meegenomen in haar graf. wat doe ik hier?…

"Ik die bij sterren sliep en 't haar der ruimten droeg als zilveren gewei, en 't stuifmeel der planeten over de melkweg blies en in de maan gezeten langs 't grondeloze blauw der zomernachten voer, ik ben beroofd en leeg, mijn schepen zijn verbrand, mijn stem verloor haar gloed en vindt geen weerklank meer in 't dode firmament, niets dan…

"Wie zegt mij dat het verraad niet herleeft in een ander land? waarom vluchten uit weerzin en leed, waarom hopen dat men vergeet wat de ziel heeft doorstaan en gemerkt? slechts zolang de herinnering nog werkt is mijn leven mijn eigen bezit, onverschillig of het bestaat uit vervoering of nederlaag. als ik opbreek en wakker word in een nieuw…

De zuilen zijn vluchtig verguld. een oeroud zwijgen heeft zich opgericht uit de getijden der vergankelijkheid. en onberoerd staat dit verweerd geweld boven de wirwar en het gekrioel der mierennesten, en het zichzelf verdelgend menselijk gewoel. geen bloem, geen schaduw zijn gebleven gelijk zij waren op de eerste dag en elke nacht…

Vaag, geheimzinnig en groots gaat de avond over in nacht - alle grens en gloed wordt gedoofd en het donker regent als as. en ik, die de roepstem des doods heeft bezworen als nimmer voorheen van mijzelve afstand te doen, en ik, wie de engel verscheen zonder blinkende rusting of zwaard zwart en stil aan het eind van de…