Alle inzendingen van P.N. van Eyck

Een vreemd man, in een vreemd land. En vaak is er niets dan dit: Water en loof en het wit Van zwanen, dicht bij de rand Gras voor de bank waar hij zit, En straks aan de overkant. Een man die even leest, Het stil begin van een lied, Dan opkijkt en om zich ziet. En iets in hem denkt, bedeesd: Hoe vreemd, nog ken ik het niet, En toch is het…

Een Perzisch Edelman: Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik, Mijn woning in: 'Heer, Heer, één ogenblik! Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot, Toen keek ik achter mij. Daar stond de Dood. Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant, Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand. Meester, uw paard, en laat mij spoorslags…

Hoog en stil, in 't glinsterend ijzer, Boven volksgril - die hij haat - Rijdt, als droomde hij, de Keizer Dwars de davering door der straat. Maar de spotschelm, eng ter slinker, Schampert: "ken uw waarheid, dwaas! Dood, die bittere verminker, Schendt ook u tot, aanstonds, aas." Smaad, als roem, maakt wijzen wijzer, - Baat de schelm…

Soms luister ik lang naar het zwijgen Van die donkre viool, mijn hart, En scheemring na schemering zijgen Door een stilte die sluimert en mart. Doch eindlijk begint het te trillen, Of een zucht langs de snaren streelt, Of een enkel met liedren te stillen Verlangen er droomt vóór het speelt. En een mijmring van tonen zingt éven Uit de stilte…

Hoe zal mijn woord uw stil bewegen strelen, mijn torve mond uw zacht-strelende daên?... - Op de effen lente-Leie zie 'k, blad-weemlend, gaan 't verduisterd even-beeld van roereloze abelen om 't matte wit en eêle geel der vele water-leel'en die, bij 't gewieg van trage avond, kallem staan en teer-aan neigen in het zilver-stil getaan van schuine…

Landschap: bomen van licht, bij 't óp-stralende blaken van zonne-vlakken, in schettren, scherp, op de daken; en óm: de zware tocht van stromen, - wijde stromen gekomen tot een meer als van glooiënd goud-laken. Neer, door het goud-doorzegen blauw, geselen striemen van schelle klaart die 't heil van open lichten lacht, en de aureate horizon…

En zal dit leven mij dan buitenwerpen, En zal ik, met mijn eigen nood alleen, Mij zelf verteren in de ijdle, scherpe Knel van mijn trots, de smaad van mijn geween, En heeft de lucht zich voor mijn ziel gesloten, En heeft de stad zich voor mij toegedaan, Draag ik de kneuzing van wie werd verstoten Uit de gemeenschap der vertrouwde pâen…

'Geef mij eenmaal, het deert mij niet hoe kort, De vrede van een hart dat niets meer schort.' Zo bad ik, toen ik jong was, in mijn nood. - Is, wat ik vroeg, iets anders dan de dood? Maar ik wist het niet en, achter tred en lust, Was 't ene, dat ik steeds begeerde, rust. - Nu, wetend dat mijn hart het leven wil Wordt de oude ontbering eindelijk…

Eén berk, in het opene tussen de sparren, Als een volk om zijn koning het bos om die berk, De zon en de wind in de takken, de schaduwen Vluchtig-bewegelijk, teder en sterk. Ik, tot dit krachtige leven verkoren, Treed als ontbonden door schaduw en licht, Vrij, als de zon en de wind in de bomen, In die stralende wereld: de Droom van 't…

Gij zijt mij overal nabij, In ieder ding: gij ziet naar mij, Of ik u aanzie en herken, En, een met u, gelukkig ben. Wel blijf ik dikwijls blind voor u En reis ik ver van hier en nu, Of ergens ’t veilig eiland is Waar ’k troost of slaap vind voor gemis. Maar soms ben ’k onverwacht weer thuis. Gij roept mij zachtjes. In ’t geruis…

Gekomen met een zoete mond waar kindsheid heen ons zingen zond als blijde bedelaren, was onze honger goed als brood, en zagen we in tergloze nood een makker onzer jaren. Maar 't leven sloeg, met stille speer, in ieders zijde een eigen zeer. Wij hebben 't bloed gezógen; een lách heeft onze smart gekoeld; - maar w' hebben in de wond…

Gij draagt het gladde mom der dood; uw oog is groot van lijden; het naaste naken van de nood heeft uwe mond gescheiden. Reeds is het, of het laatste woord uw lippe gaat verpaarsen. Gij spert uw vingeren, doorgloord van eeuwig licht, als kaarsen. Uw glimlach voert het bijster beeld der eeuw'ge ontvangenisse. Het lam des offers…

Wat deert me nieuwe liefdes-tijd; wat deren waan'ge dagen? 'k Heb mij in bedden neer-geleid waar vreemde doden lagen... Wat schade aan hergenoten waan? Misschien zal ik vergeten hoe doornen langs een liefde-laan mijn lede' aan stukken reten... - Ik ben zo blij, ik ben vreemd blij, te kunnen stil geloven in nieuw-aanblazend min-getij…

Ik bind u binnen 't Woord, o Jaar, gelijk de boom u binnen 't harsig barsten bindt der harde schorse; gelijk, alnaar 't getij ze geeslen zal of schorsen, u van zijn vloeden spoele' of keetnen komt de stroom; gelijk de wind u vat in 't wervlen van zijn norse geweld, of in de duw van 's zomers lauw geloom; gelijk de zon, die, wáar…

Verbeurd van alles - o verscheurde droom-gemoedren!... Wij zijn de lang-verweeuwde en kind-verlaten moedren; wij blaffen in het spoor van, smoorlijk, Hecabe, of, in de ontreddring van de laagste rust verzonken, ons lammen dag ontlaên en leeg van alle vonken, verliezen aan geduld de vormen zelfs der beê. Liefde-verloren, wij, die lang al…

(Het lied van een zieltje dat wijsjes zong, tot het de liefde leerde.) Daar was een rozentuintje, Zo fris en morgen-jong, De Meiwind roerde elk kruintje En 't wufte bijtje zong. De Meizon vleide een kleurtje Om àl de roosjes heen, Waar menig teder geurtje Uit wolkte en stil verdween. De kleur'ge vlindervluchtjes Omrilden tak en…

De nacht weer, de slaap weer vergleden, Wéér de eenzame herfst van het licht Aan de ruit, wéér de klem op mijn leden, Of mijn ganse bestaan is ontwricht. En mijn ogen sluitend, mijn handen Geperst aan mijn borst, bij mijn hart, Voel ik starend 't onzalige branden Van mijn liefde en haar vlijmende smart. Wat heeft mij tot u gedreven, Wat…

Ewig war ich, ewig bin ich, ewig in süss sehnender Wonne. R. Wagner, Siegfried 3 Akt. Veel maanden lang heb ik dit rein gezicht Diep in mij zelf bewaard, Nu groeit het tot een rijk en rijp gedicht, Dat álles samengaart. Nu weet ik, dat ik éénmaal heb geleefd Op gouden troon in Hemels tent, En dat mijn ziel Gods gloed…

Laat mij nog éénmaal met U gaan: Uw woord was mij zo strelend zacht! Beween nog eens mijn stille waan, Mijn liefde en droef verborgen klacht. Laat mij nog éénmaal met U gaan En luistren naar dit teer gerucht, Dat uit U schreit in traan na traan Om 't leed, waarvan mijn peinzen zucht. Laat ons nog éénmaal samenstaan - De wereld wenkt zo…

Zijn wij dan beiden zó beladen, Dat iedre klacht om eigen leed De ander schrijnend scherp moet schaden Met àl te wrangen jammerkreet? En is ons beider zielsvermoeien Zó zwaar, dat ieder klagen dan De ruime maat doet overvloeien Van 't leed dat elk nog dragen kan? Zo gaan wij zwijgend naast elkander In huivrende armoe voort, al voort…

't Is vroeg. Ik sta voor de open deur, Nauwelijks bewust, in stil verpozen, en mijmerend drinkt mijn blik de kleur Van anjers, leliën en rozen. Dan, vredig, fluistert hart naar geest (Zo leest een vrome zijn getijden): 'Alles is rein, en alles feest,- Het wenkt ook ons nog tot verblijden.'…

Sterren en bloesems, en het zoele suizen Van lentewind; en, uit de wijde nacht, Langs kleine tuinen tussen stille huizen, Geur van belofte voor een hart dat wacht. Rijk hart, in 't eeuwig keren der getijden Eenzaam wellicht, maar wonderlijk gerijpt, Dat, lijdend al wat Leven géeft te lijden, Nochtans zijn grootheid, in geluk, begrijpt.…

Groen-omlommerd, wit-betegeld, Springfontein, nog immer zwijgt gij? Stil-bekommerd, dicht-verzegeld, Ziel in 't donker, woordeloos, híjgt gij? Zie de purperen bloemtros bengelen In 't geblaarte. Hóor de lente, Zoet als 't lief in Kedars tente, Loof- en vogelstemmen mengelen. Moet uw hof nog langer wachten? Breek het zegel voor de noen…

Regen, regen, gij kleine regen, Daar straks, van even terzijde, schuin Door de uchtendstilte neergezegen Op klim- en struikroos van de tuin. En nu, de vochtige naglans tegen Uit mij, dit donker perk, gebeurd, Regen, regen, gij kleine regen, Eén witte bloem, die trilt en geurt.…

Op 't oud, geel boek, zie hoe, deze effen morgen, Teer glanzend groen de bronzen vorm zich sloot: 't Reekalfje ligt in de eigen slaap geborgen, Als vroeger in de donkere moederschoot. - Mijn ziel, nu zó lang stom, kan ik nog hopen, Dat iets, uit u geboren, in mij rust, Maar straks ontwaakt, en dan, hoe rank mag lopen, Op lichte voeten, langs…

Meester van ’t stil, wijs woord, lichtend fanal Dat al wat is doordringt; de heldere blik, Die dwars door waan en wankelbaar beschik Het Ene als grond, vorm, zin zag van ’t Getal. Van ’t diepste zwijgt wie stamelt: God is Al, - Gij, grote Ziel, aanschouwde in ’t Ogenblik ’t Volmaakte Godsgeheim van ’t ik-loos Ik, Dat door uw wijsheid spreekt…

Vaak denk ik, moe van arbeid-in-gemis, (Daar geen uit eigen kunnen dichter is) Dat somtijds in een zeldzame enkeling Door onvoorzienbare begunstiging De geest wel plots de sterke vleugels rept En in zijn feilloze opvlucht schoonheid schept, - Zodat, visioen waar de ademtocht voor faalt! God zichtbaar uit dat menslijk zingen straalt;…

O dood, geheime nachtegaal Die in de donkre hagen zingt Uw nooit ontraadselbaar verhaal Dat tot in ‘t diepst der harten dringt, En lokt ons beiderzijds van ‘t pad Over het dompe dove mos Voort van de wemellichte stad Naar ‘t ver en stil en duister bos, — Ik volg u, dood, zing gij mij voor, Ik zal niet talmen aan de zoom, Dat ik de laatste…